Jeśli to fiolet, ktoś umrze. Teoria koloru w filmie

„Jeśli to fiolet, ktoś umrze. Teoria koloru w filmie” jest przełomową książką, która wyjaśnia, jak kolor wpływa na widownię i narrację, postaci oraz rozwój scen. Bellantoni, która ma za sobą lata badań nad wpływem kolorów na zachowania, zebrała ponad 60 filmów i pogrupowała je w strefy wpływów sześciu głównych kolorów. Za pomocą subtelnych fotosów filmowych i dzieł sztuki wyjaśnia, jak każdy z tych kolorów uruchamia konkretne stany emocjonalne i reakcje widzów, służąc również do wzmocnienia i zwielokrotnienia emocji postaci.

Autorka tłumaczy każde dzieło filmowe, wyjaśniając jak, dlaczego i gdzie kolor odzwierciedla i wpływa na emocje, zarówno postaci na ekranie, jak i wśród widowni. Dyskusje z przyjaciółmi autorki, między innymi z laureatami Oscara, scenografami Henrym Bumsteadem („Bez przebaczenia”), Robertem Boylem („Sprawa Thomasa Crowna”), Wynn P. Thomasem („Piękny umysł”) i Larrym Paullem („Łowca androidów”), jak również uznanymi operatorami Rogerem Deakinsem („Skazany na Shawshank”), Edwardem Lachmanem („Daleko od nieba”), Johnem Sealem („Angielski pacjent”) i Amy Vincent („Rozlewiska uczuć”) wyjaśniają, jak kolor przekazuje to, co nie zostało wypowiedziane i okrywają jak i dlaczego rozmówcy dokonali konkretnych wyborów kolorystycznych zarówno świadomie, jak i instynktownie. „Jeśli to fiolet, ktoś umrze. Teoria koloru w filmie” to lektura niezbędna dla filmowców, studentów szkół filmowych i wszystkich zainteresowanych kinematografią. Ta wspaniała książka pomaga profesjonalistom dokonywać właściwych wyborów kolorystycznych dla ich filmów i pozwala hobbystom odpowiedzieć na pytanie, dlaczego czują to co czują, gdy oglądają filmy, które utrzymane są w konkretnych gamach kolorystycznych. Bellantoni wykorzystuje swoje doświadczenie i badania, by zademonstrować, jaką moc może mieć kolor i pobudzić naszą świadomość na barwy, które nas otaczają i sprawiają, że czujemy, zachowujemy się i reagujemy w określony sposób.

Świetna, potrzebna książka. Znaczenie każdego koloru będącego jak muzyka bezpośrednim środkiem przekazu uczuć – jest zapomniane. Kiedyś czytelny dla każdego klucz do znaczeń obrazów – dziś pamiętają o nim filmowcy. Proponuję – męska połowa Polski kupuje kwiaty w kolorze oddającym jej uczucia, a do tego tę książkę i wręcza ją damskiej połowie. Nowy, zapomniany język uczuć.
– Xymena Zaniewska Chwedczuk – scenograf

Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, co powoduje, że poddajemy się magii kina. Obraz filmowy, narracja, to nie wszystko; silnym elementem naszej percepcji jest również kolor. Wydawałoby się, iż związki psychologiczne z określoną barwą są już zdiagnozowane – jakie kolory wywołują określone reakcje emocjonalne. Twórcy poszukują rozwiązań, które budują określony klimat czy nastrój filmu. Książka Patti Bellantoni jest próbą tworzenia teorii barw w filmie. Autorka analizuje fragmenty dziewięćdziesięciu znanych filmów i przeprowadza ich interpretację. Nie ze wszystkim się zgadzam w prezentowanej teorii, ale możliwość prześledzenia drogi poszukiwań i inspiracji, które towarzyszyły realizatorom poszczególnych filmów (szczególnie cenne komentarze scenografów i operatorów) może być interesującą wiedzą. Może warto poznać przyczyny, które powodują, że obraz filmowy raz nas przygnębia, a innym razem wychodzimy z kina zrelaksowani.
– Ewa Braun – scenograf, kostiumolog, zdobywczyni Oscara za scenografię do „Listy Schindlera”

Film to światło, a światło wydobywa z cienia i ożywia kolory. Światło ma też kolor, dzięki temu zmienia i modeluje tonację obrazu filmowego. Wokół nas pełno jest wspaniałych faktur, matowych, błyszczących, wielobarwnych i jednolitych. One też tworzą mozaikę kolorów. Wybór palety barw, decyzja co do dominant i akcentów kolorystycznych jest kwintesencją zawodu scenografa. Cieszę się, że powstała książka, w której autorka odczytuje artystyczne piękno zawarte w pomysłach kolorystycznych twórców filmowych. PS. W swojej karierze zawodowej pracowałem ze wspaniałymi artystami, czułymi na sprawy koloru i światła. Mistrzem jest Andrzej Wajda, nasze dyskusje na temat koloru w Dantonie, Biesach czy Panu Tadeuszu to historia na osobną książkę. Na zawsze zostanie w mojej pamięci scena kolorowych świec, otwierająca czarno-biały świat Listy Schindlera Stevena Spielberga i dziewczynka w czerwonym płaszczyku w przerażająco szarym piekle zagłady.
– Allan Starski – scenograf, zdobywca Oscara za scenografię do „Listy Schindlera”

To wspaniała książka, która porusza istotny temat. Od czasu powstania obrazu filmowego na taśmie kolorowej istotne jest, by odróżniać film kolorowy od barwnego. Ten drugi wykorzystuje wiedzę o kolorze, posiada w sobie zamysł barwny twórców. Cieszę się, że powstał podręcznik, który porusza temat wykorzystania koloru w artystycznych działaniach filmowców.
– Prof. Jerzy Woźniak – reżyser, operator, pedagog, PWSTFTViT w Łodzi

W VI wieku naszej ery mnisi z góry Athos skodyfikowali na potrzeby pisania ikon znaczenie i symbolikę kolorów, przypisując kolor do postaci (Chrystus Pantokrator – czerwień, Matka Boska – błękit, Judasz – żółć, itd.). Ówczesny widz mógł dzięki temu nie tylko oglądać, ale i „czytać” ikonę. Jak wiele innych, także i ta wiedza została zapomniana. Patti Bellantoni w swoim dziele „Jeśli to fiolet, ktoś umrze” przywraca czytelnikowi tę wiedzę. Jest to więc książka o doniosłym znaczeniu, pozwala bowiem na prawdziwy i bogaty dialog widza z artystą, niezwykle ważny tak dla twórcy, jak i dla odbiorcy dzieła.
– Mariusz Chwedczuk – scenograf

Czy kolor może zabić? Jak działa na nasze zmysły? Jak wykorzystują go reżyserzy, operatorzy i scenografowie, by skłonić widzów do przeżywania emocji? Refleksje spisane przez Patti Bellantoni po serii zajęć ze studentami są wspaniałym wstępem do dyskusji o tworzeniu obrazu filmowego. Przydatne zarówno dla filmowców, adeptów tej sztuki, jak i widzów, kochających wibrujący barwami ekran w sali kinowej.
– Ewa Lachnit – reżyser, Krakowska Szkoła Filmowa

My widzimy kolory – Patti Bellantoni je czuje. Fascynuje ją to, jak na nas (widownię) wpływa użycie barw jako emocji w obrazie filmowym. Ta książka sprawiła, że wróciłam do moich ulubionych filmów i pozwoliła mi spojrzeć na nie w zupełnie nowy sposób.
– Judy Irola – operator, Dziekan Wydziału Operatorskiego w USC School of Cinema-Television

Bardzo interesujące odkrywanie świata kolorów i ich wpływu na nasze emocje.
– Robert Boyle – czterokrotnie nominowany do Oscara scenograf: „Północ-północny zachód”, „Ptaki”, „Sprawa Thomasa Crowna”, „Skrzypek na dachu”.

Patti Bellantoni jest wykładowcą w Conservatory of the American Film Institute w Los Angeles, gdzie prowadzi zajęcia z koloru i narracji wizualnej dla reżyserów, operatorów, scenarzystów i scenografów. Wykładała również w Center for Understanding Media w Nowym Jorku. Udzielała się jako konsultant w Stanowym Departamencie Edukacji w Nowym Jorku. Zajmowała się designem w Kalifornijskim Uniwersytecie Stanowym w Los Angeles. Nauczała o kolorze i komunikacji wizualnej w Szkole Sztuk Wizualnych w Nowym Jorku. Jej fachowe porady wykorzystano przy „The Man on Lincoln’s Nose”, nominowanym do Oscara dokumencie poświęconym jej mentorowi, czterokrotnie nominowanemu do Oscara Robertowi Boyle’owi.